Lục Thủy Restaurant & Lounge
Số 16 Đường Lê Thái Tổ, Quận Hoàn Kiếm, Thành phố Hà Nội
Hotline : 0908.86.8338 / 0902.79.1616
Email : contact@lucthuy.com
Khám phá ý nghĩa và phong tục của Tết Nguyên Tiêu qua những món ăn truyền thống mang lại may mắn cho cả năm. Từ chè trôi nước đến bánh trôi, tìm hiểu cách thức tổ chức Tết Nguyên Tiêu tại Việt Nam và các quốc gia châu Á khác!
Tết Nguyên Tiêu, hay còn gọi là Rằm tháng Giêng - một trong những ngày lễ quan trọng của ngừoi Việt Nam. Trong ngày lễ này, món ăn đóng vai trò quan trọng: không chỉ dừng lại ở hương vị thơm ngon mà còn mang chiều sâu tâm linh và cầu mong may mắn. Từ chè trôi nước, bánh trôi, xôi, giò chả cho đến hoa quả tươi, mỗi món ăn đều mang ý nghĩa tích cực. Bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguồn gốc của Tết Nguyên Tiêu và những món ăn không thể thiếu để cầu may cho cả năm.
Tết Nguyên Tiêu là ngày lễ được tổ chức vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch, đánh dấu thời điểm trăng tròn đầu tiên của năm mới. Nguồn gốc Tết Nguyên Tiêu được cho là xuất phát từ Trung Quốc cổ đại, với những truyền thuyết gắn liền với hoạt động cúng bái và thả đèn lồng. Theo truyền thuyết, trong thời kỳ nhà Hán, người dân tổ chức các lễ hội vào thời điểm này để tôn vinh các thần linh và cầu nguyện cho mùa màng bội thu.
Tết Nguyên Tiêu dần dần trở thành dịp để mọi người sum họp, cùng nhau tham gia vào các hoạt động truyền thống, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên. Qua những thế kỷ, ngày lễ này đã lan rộng sang nhiều nước châu Á, trong đó có Việt Nam.
Tết Nguyên Tiêu mang nhiều ý nghĩa sâu sắc, đặc biệt là về mặt tâm linh và xã hội. Đây không chỉ là một ngày lễ truyền thống mà còn là dịp quan trọng để người dân bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên. Trong ngày này, gia đình thường chuẩn bị mâm cỗ cúng, dâng lễ vật, nhang đèn lên bàn thờ tổ tiên để thể hiện sự biết ơn, tôn trọng và nguyện cầu sức khỏe, tài lộc cho toàn thể gia đình.
Hơn nữa, việc ăn uống trong ngày lễ này không chỉ đơn thuần là để thưởng thức mà còn mang trong mình những giá trị sâu sắc về tâm linh. Các món ăn truyền thống như chè trôi nước, bánh trôi hay xôi tượng trưng cho sự tròn đầy, viên mãn trong cuộc sống. Điều này thể hiện khát vọng về sự viên mãn và hạnh phúc trong từng miếng ăn, giúp mọi người gợi nhớ về những giá trị cốt lõi của cuộc sống.
Đặc biệt, Tết Nguyên Tiêu còn mang thông điệp về tình cảm gia đình và tình đoàn kết trong cộng đồng. Đây là thời điểm để mọi người quây quần bên nhau, cùng nhau chia sẻ niềm vui và kỷ niệm. Ngày lễ này nhắc nhở chúng ta về việc gìn giữ các phong tục tập quán có giá trị, từ đó củng cố tình cảm và sự gắn bó giữa các thành viên trong gia đình, cũng như giữa bạn bè và xóm làng.
Chè trôi nước là món ăn không thể thiếu trong Tết Nguyên Tiêu, mang ý nghĩa tượng trưng cho sự đoàn viên và gắn kết trong gia đình. Món ăn này được làm từ bột nếp nặn thành những viên tròn nhỏ, bên trong có nhân đậu xanh hoặc đường, sau đó được luộc chín và rưới nước cốt dừa lên trên.
Bánh trôi cũng có cách thức chế biến tương tự, với hình dáng tròn trịa. Món ăn này không chỉ thơm ngon mà còn mang ý nghĩa cầu mong trọn vẹn, viên mãn và may mắn cho cả năm. Mọi thành viên trong gia đình thường cùng nhau chuẩn bị và thưởng thức món chè trôi nước, tạo sự gắn kết và không khí vui tươi trong ngày lễ.
Xôi gấc là món ăn truyền thống và phổ biến trong các dịp lễ Tết của người Việt. Được làm từ gạo nếp và thịt quả gấc, xôi gấc không chỉ mang lại hương vị thơm ngon mà còn có màu sắc đỏ tươi, tượng trưng cho sự may mắn, phúc lộc. Trong dịp Tết Nguyên Tiêu, xôi gấc thường được dâng lên bàn thờ tổ tiên với hy vọng mang lại sự ăn khang, sức khỏe cho mọi thành viên trong gia đình.
Rằm tháng Giêng mỗi nhà sẽ chuẩn bị một mâm cỗ cúng, thường là cỗ mặn. Cỗ mặn bao gồm các món ăn truyền thống Việt Nam như gà luộc, bánh chưng, giò chả, nem rán,…
Gà luộc được xem như món ăn chính và thường được trang trí đẹp mắt. Việc dâng gà luộc lên bàn thờ tổ tiên thể hiện lòng tôn kính và biết ơn đối với ông bà tổ tiên. Bánh chưng được làm từ gạo nếp, đậu xanh, thịt heo và được gói bằng lá dong. Món bánh này không chỉ mang hương vị đặc trưng mà còn chứa đựng ý nghĩa của việc tưởng nhớ tổ tiên, đất trời, cũng như cầu mong cho sự bình an và no ấm cho gia đình.
Giò chả là một phần không thể thiếu trong mâm cỗ của người Việt, đặc biệt là trong các dịp lễ Tết. Giò được làm từ thịt heo xay nhuyễn trộn với các gia vị, sau đó được gói trong lá chuối và hấp. Món giò chả không chỉ được yêu thích bởi hương vị thơm ngon mà còn mang ý nghĩa cầu mong sự sung túc, đủ đầy trong năm mới.
Nem rán là món ăn được nhiều gia đình yêu thích trong dịp Tết Nguyên Tiêu. Làm từ thịt heo, tôm, và các loại rau củ thì được cuộn trong bánh tráng và chiên giòn, nem rán mang lại hương vị thơm ngon và hấp dẫn. Món ăn này không chỉ mang lại sự thịnh vượng mà còn thể hiện sự khéo léo và tài năng nấu nướng của người phụ nữ trong gia đình.
Tại Trung Quốc, Tết Nguyên Tiêu (Đèn Lồng Hội) được tổ chức rất hoành tráng. Truyền thống tổ chức lễ hội này diễn ra vào đêm Rằm tháng Giêng, nơi mọi người thi nhau thả đèn lồng, đốt pháo, và tham gia các hoạt động văn hóa như múa lân. Món ăn đặc trưng không thể thiếu trong ngày này là "bánh tròn" (元宵) – một loại bánh làm từ bột gạo nếp, nhân đậu xanh, và đường. Người dân thả đèn lồng không những để trang hoàng ngày lễ mà còn để cầu mong may mắn và hạnh phúc.
Ở Hàn Quốc, Tết Nguyên Tiêu được gọilà "Daeboreum" và diễn ra vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch. Món ăn chính trong ngày lễ này thường là "bánh gạo" (Songpyeon), một loại bánh được làm từ bột gạo nếp và thường có nhân khác nhau như đậu xanh, hạt dẻ hoặc đường. Một phong tục nổi bật trong ngày này là ăn các loại hạt, nhằm cầu mong sức khỏe và tài lộc trong năm tới. Người dân Hàn Quốc cũng thường thực hiện các nghi lễ để xua đuổi tà ma, cầu chúc bình an và may mắn cho gia đình.
Ở Nhật Bản, Tết Nguyên Tiêu không được tổ chức vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch như ở các nước khác, mà thường diễn ra vào khoảng ngày 3 tháng 2 âm lịch, gọi là "Setsubun". Trong dịp này, người Nhật có phong tục ném đậu ra ngoài cửa nhà nhằm xua đuổi tà ma và cầu mong may mắn. Những món ăn đặc trưng trong dịp này là "Ehomaki" – sushi cuộn dài, được ăn nguyên cuộn để cầu chúc cho sự thịnh vượng. Setsubun gắn liền với các hoạt động giải trí và các trò chơi dân gian, trở thành một ngày lễ vui tươi, ấm áp và ngập tràn niềm vui.
Tết Nguyên Tiêu không chỉ là dịp để tưởng nhớ tổ tiên mà còn là thời gian quý giá để cùng gia đình, bạn bè gắn kết với nhau. Những món ăn đặc trưng trong ngày lễ này không chỉ mang lại hương vị phong phú cho bữa cơm mà còn ẩn chứa những ý nghĩa tốt đẹp, cầu mong cho một năm mới an lành, thịnh vượng!
